Wat is beleid rondom hoogspanningslijnen? Mogen kinderen bij hoogspanningslijnen wonen?
Ja, dat mag. De Nederlandse overheid heeft wel nieuw beleid gemaakt in 2005. Sindsdien adviseert zij in nieuwe situaties langdurige blootstelling van kinderen aan magnetische velden (straling) van bovengrondse hoogspanningslijnen hoger dan 0,4 microtesla zo veel mogelijk te voorkomen. Het advies gaat over plekken waar kinderen normaal gesproken langdurig verblijven, zoals woningen, scholen en kinderopvangplekken. Het advies wordt uit voorzorg gedaan.
Mogen kinderen spelen op speelplekken dicht bij de hoogspanningslijn?
Ja, het spelen op speelplekken wordt door de rijksoverheid en de Gezondheidsraad niet gezien als langdurig verblijf. Het beleid van de rijksoverheid is daarom niet van toepassing op speelplekken.
De GGD adviseert uit voorzorg om te streven naar blootstelling onder de 0,4 microtesla op plekken waar kinderen vaak spelen. Een speelplek dicht bij een hoogspanningslijn is in dat opzicht niet ideaal. Het heeft dan de voorkeur om te zoeken naar alternatieven. Als er geen alternatieven zijn, dan is het spelen onder hoogspanningslijnen acceptabel omdat het spelen op zich ook heel belangrijk is voor de gezondheid. Buiten spelen, veel bewegen, het ontmoeten van andere kinderen is van groot belang voor de gezondheid van kinderen.
Er zijn vijf leukemiegevallen onder kinderen, meer dan je zou verwachten op basis van referentiecijfers. De hoogspanningslijn speelt hoor ik nu geen rol. Gaat u nog verder onderzoek doen naar andere factoren in de wijk? Dit kan toch geen toeval zijn?
De GGD zal het optreden van leukemie bij kinderen in Nesselande actief blijven volgen. Het is helaas niet mogelijk een oorzaak voor de leukemiegevallen vast te stellen. Leukemie is een zeldzame ziekte. Onderzoek op wijk- of gemeenteniveau heeft daarom te weinig zeggingskracht om een oorzakelijke relatie te kunnen leggen met een bepaalde factor. Daarom moet onderzoek naar de relatie tussen hoogspanningslijnen en leukemie op landelijk of internationaal niveau worden gedaan, wil het enige zeggingskracht hebben. Op dit moment wordt met andere organisaties bekeken of het mogelijk is om op landelijk niveau onderzoek uit te voeren naar het optreden van leukemie in relatie tot omgevingsfactoren, zoals hoogspanningslijnen.
Wat heeft TenneT precies onderzocht?
Bij het transport van elektriciteit ontstaan elektrische en magnetische velden (=natuurkundige uitdrukking voor straling). Dit gebeurt bij stekkers en snoeren en bijvoorbeeld ook bij hoogspanningslijnen. TenneT heeft op verzoek van de gemeente berekeningen gemaakt van de omvang van deze velden in de naaste omgeving van Nesselande. Hierbij heeft TenneT bekeken hoeveel stroom er door de verbinding is getransporteerd afgelopen jaren. Op basis daarvan is de gemiddelde magnetische veldsterkte berekend. Die berekeningen zijn gedaan door het gecertificeerde bureau Petersburg. De grootte van de velden wordt uitgedrukt in microtesla (1 miljoenste tesla).
De velden zijn het grootst onder het punt waar de draden het laagst hangen en nemen af naar mate je verder van de verbinding afstaat.
Wat is de norm voor wonen bij hoogspanningslijnen in Nederland?
De internationaal geldende advieswaarde voor magnetische velden, 100 microtesla, wordt in Nederland gehanteerd. Deze waarde wordt nergens in Nederland onder hoogspanningslijnen overschreden, ook in Nesselande niet. Over het mogelijke effect van magnetische velden van hoogspanningslijnen op het optreden van kinderleukemie, heeft VROM in oktober 2005 een advies uitgebracht over hoogspanningslijnen. Volgens het advies dient, zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, vermeden te worden dat er nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig worden blootgesteld aan magneetvelden van bovengrondse hoogspanningslijnen hoger dan 0,4 microtesla. Daar wordt bij de aanleg van nieuwe hoogspanningslijnen of bebouwing rekening mee gehouden.
Wat was de uitkomst van het onderzoek van TenneT?
De belastinggegevens in Nesselande uit verschillende periodes zijn vergeleken en omgerekend naar afstanden. Hierbij is zowel gekeken naar de afstand (60 meter, afstand van de woningen) als de advieswaarde van 0,4 microtesla (op basis van het voorzorgsbeginsel van VROM). Conclusie is dat op 60 meter afstand van het midden van de verbinding een waarde van 0,15 microtesla wordt gehaald. De zone van 0,4 microtesla wordt op basis van de belastinggegevens uit de afgelopen periode (2010-2011) bereikt bij een afstand van 30 tot 35 meter vanaf het midden van de verbinding.
